Na de kraamtijd

Vragen na de kraamtijd?

Heb jij nog vragen na de kraamtijd? Als jullie door je kraamverzorgster alleen worden gelaten na een week, kun je toch nog veel vragen hebben. Hier geven we kort een beetje informatie.
Je kunt altijd voor verdere informatie terecht bij de jeugdverpleegkundige van het consultatiebureau, je huisarts en bij Centrum Jeugd & Gezin.

Voeding van je kindje

Of je nu borst- of flesvoeding geeft, het is belangrijk dat je blijft kijken naar hoe je kindje zich voelt. Geen enkele dag is hetzelfde en – net als bij volwassenen – kan het zijn dat je kindje de ene dag wat meer en/of beter drinkt dan de andere. Daarbij is het ook zo dat wanneer je borstvoeding geeft, je baby soms ‘regeldagen’ kan hebben.
Ook na de kraamtijd kun je met vragen over borstvoeding altijd bij ons terecht. Mocht de borstvoeding niet lopen zoals je had verwacht, neem dan tijdig contact met ons op. Ook voor lactatiekundige hulp kun je bij ons terecht.

Regeldagen

Regeldagen komen vaak voor rond de leeftijd van 10 dagen, 3 weken, 3 maanden en 6 maanden. Op regeldagen wil je baby gedurende 1 à 2 dagen vaker aan de borst. Zo ‘regelt’ hij dat de melkproductie toeneemt en weer aansluit bij zijn behoeften. Soms kan het zijn dat je kind een bacterie opgelopen heeft, waarvoor hij/zij op deze wijze zelf extra antistoffen via de borstvoeding krijgt om zo deze infectie te kunnen bestrijden. Het komt ook weleens voor dat je baby de dag ervoor minder heeft gedronken en zo een inhaalslag wil maken.
Ook op andere momenten waarop de melk wat is teruggelopen kan je baby vaak om de borst vragen. Als je daar aan toe geeft, komt de melkproductie weer snel op peil. De regeldagen doen wel een behoorlijk beroep op jouw uithoudingsvermogen en vertrouwen. Zorg ervoor dat je tijdens deze dagen extra goed drinkt en voldoende rust, dan neemt je melkproductie snel weer toe en komt je kindje weer in zijn gewone ritme.

Contact met je kindje

Voor een baby is lichaamscontact van vitaal belang. Het is goed om te weten dat je baby’s tot 6 maanden niet kunt verwennen.
Integendeel; veel vasthouden en dragen, geeft hen juist een gevoel van veiligheid. Je zult merken dat je kindje meestal rustig wordt bij lichamelijk contact.

Emoties

Een kindje krijgen is een grote verandering, het leven dat jullie hadden staat even op zijn kop. Je kunt allerlei (nieuwe) gevoelens ervaren. Gevoelens van blijdschap, vermoeidheid, verantwoordelijkheid, kwetsbaarheid of gemis.

Een zwangerschap, kinderwens en de aanwezigheid van de baby kunnen een enorme druk op je relatie leggen. Was je eerst alleen partner van elkaar, nu komt daar een nieuwe rol bij waar je samen je weg in moet vinden. De komst van de baby brengt je naar een nieuwe levensfase. Je moet je als moeder en vader aanpassen aan de nieuwe identiteit, aan verwachtingen en taken die er op je afkomen. Dat gaat niet iedereen even makkelijk af en kan er soms voor zorgen dat de roze wolk (tijdelijk) wat grijzer wordt. Praat hierover met elkaar.

Als de grijze wolk blijft en je merkt dat je sombere gevoelens blijft houden, is het verstandig met je huisarts te gaan praten. Dit kan normaal zijn, maar sommige vrouwen krijgen een post partum depressie.

Ook kun je als pas bevallen moeder bij de GGD in Oss terecht bij MamaKits: dit is zeer laagdrempelig hulpaanbod voor moeders die na de bevalling psychische of emotionele klachten ervaren. In één tot drie gratis gesprekken kan je jouw verhaal kwijt en word je geholpen met praktische tips en oefeningen. Het doel is om spanning en stress te verminderen en de veerkracht van jou als pas bevallen moeder te vergroten.
Wanneer er meer hulp nodig is, word je doorverwezen (via de huisarts).

Een postpartum depressie  uit zich na de kraamperiode, veel later dus dan de veelvoorkomende kraamtranen (zie ‘informatie voor jou als moeder’).
Bij een postpartum depressie is er vaak onvoldoende draagkracht om alles aan te kunnen nu de baby er is. Daarnaast heeft de vrouw vaak te maken met slapeloosheid, somberheid, geïrriteerdheid en gebrek aan eetlust. Denk jij hier last van te hebben dan is het raadzaam om contact op te nemen met je huisarts.

Oefeningen en sport

Na je bevalling is het van groot belang om voldoende rust te nemen. Je zwangerschap en bevalling hebben veel impact op het lichaam gehad. Het is persoonsafhankelijk hoelang deze herstel periode duurt.

Vanaf het moment dat je je weer wat fitter voelt na de bevalling, mag je beginnen met oefeningen. Eén van de belangrijkste spiergroepen die weer op kracht moet komen is de bekkenbodem. Sommige vrouwen hebben na de bevalling last van incontinentie van urine. Door je bekkenbodemspieren te trainen verminderen je klachten. Je kunt deze spieren trainen door de bekkenbodem aan- en te ontspannen. In het begin zal het gevoel nog niet zo sterk zijn. Het kan dan helpen goed rechtop op een zachte ondergrond te gaan zitten. Het is niet verstandig om tijdens het plassen je urine op te houden.

Als je last hebt van incontinentie voor stoelgang is het belangrijk dat je dit bij ons aangeeft. Wacht hiermee niet tot de nacontrole, maar bel ons er eerder over.

Wat je buik betreft, is het belangrijk om rustig op te bouwen. Je buikspieren zijn immers flink opgerekt en hebben even tijd nodig om weer op hun plek te komen. Zware buikspieroefeningen moet je zeker de eerste tijd laten, omdat je bekkenbodemspieren nog te slap zijn en er sprake kan zijn van diastase (de rechte buikspieren staan wat uit elkaar).

Met de schuine buikspieren mag je vanaf de 2e week na de bevalling rustig beginnen. Je traint ze al door alleen maar je navel naar binnen te trekken. Vanaf 6 weken mag je rustig beginnen met de rechte buikspieren. Maak nog geen volledige sit-ups, maar til in eerste instantie alleen je hoofd en schouders een klein stukje van de grond. Begin rustig en bouw het langzaam op.

In de meeste gevallen kun je na ongeveer 6 weken weer stapsgewijs beginnen met sporten. Joggen, fietsen en zwemmen zijn sporten die je prima in je eigen tempo kunt doen. Teamsporten en sporten die je met z’n tweeën kunt doen, kun je beter nog even laten. Je bent namelijk afhankelijk van het tempo van de ander en vooral in het begin is dat vaak veel te hoog. Het eist te veel van je gewrichten, waardoor er makkelijk blessures ontstaan.

Vooral wanneer je borstvoeding geeft is het van belang om een goede bh te dragen. Aangezien je bekkenbodem door de borstvoedingshormonen nog week is, is het verstandig om op te passen met sporten waarbij je bekkenbodem belast wordt (o.a. hardlopen).

Seks na de bevalling

Een bevalling heeft veel impact op het lichaam. Het is dan ook erg belangrijk om het lichaam eerst weer volledig te laten herstellen. De baarmoeder dient weer terug te zakken naar de oorspronkelijke plaats. De eerste weken na de bevalling verlies je bloed, geleidelijk aan wordt dit steeds minder. Aangezien je baarmoedermond nog een beetje open staat, bestaat de kans dat je een infectie kunt krijgen. Zodra het vloeien helemaal gestopt is (dit kan vier tot zes weken duren), mag je weer gemeenschap hebben.

Het is zowel voor de vrouw, als voor de man een spannend moment om weer seks te hebben na de bevalling. Het is daarom niet vreemd als jullie allebei erg gespannen zijn. Praat hierover met je partner en bespreek wat jullie van elkaar verwachten.

Als je hechtingen hebt gekregen na de bevalling, laat deze wond dan eerst goed genezen. Zorg er in ieder geval voor dat de wond geen pijn meer doet bij aanrakingen, voordat je weer met gemeenschap begint.

Het kan zijn dat de vagina door de hormonen een stuk droger is. In dat geval is het goed om gebruik te maken van glijmiddel, zodat je geen pijn krijgt bij het vrijen.

Denk ook aan anticonceptie! Hoewel de menstruatie vaak nog even uitblijft, kun je toch een eisprong hebben en zwanger worden.

Door de bevalling kunnen er, al dan niet tijdelijk, een aantal dingen zijn veranderd waardoor seks anders voelt dan voorheen. Doordat de baarmoeder nog erg gevoelig is, kan het klaarkomen anders aanvoelen. Het kan in het begin zelfs pijn doen. Dit zal na verloop van tijd vanzelf verdwijnen.
Wanneer je borstvoeding geeft, kan het zijn dat de borsten melk gaan lekken tijdens de seks. Als je dit vervelend vindt, kun je voor de seks eerst de baby voeden of wat melk afkolven, om lekkende borsten te voorkomen.

Het belangrijkste is dat je naar je eigen lichaam en gevoel luistert. Nog geen zin in seks? Na een bevalling is dit helemaal niet gek. Zowel mentaal als fysiek heb je veel meegemaakt. Gun jezelf de tijd, maar blijf er wel met je partner over praten. De één is er na een paar weken al klaar voor, de ander moet er maandenlang niet aan denken.

Vruchtbaarheid/anticonceptie

Enige tijd vóór je menstruatie heeft zich een eisprong voorgedaan en ben je vruchtbaar geweest. Je kunt dus al vóór je eerste menstruatie na de bevalling weer zwanger worden! Goed om voor die tijd al eens na te denken over anticonceptie. Zie hiervoor www.keuzehulpanticonceptie.nl.

Indien je borstvoeding geeft kan je menstruatie langer uitblijven; dit kan variëren van enkele weken tot enkele maanden na de bevalling. Borstvoeding geven is géén betrouwbaar anticonceptiemiddel.
In combinatie met borstvoeding kun je alleen condooms, Cerazette (minipil), het koper- of de Mirena spiraal of de Implanon (implantatiestaafje) gebruiken.

Haaruitval

Haaruitval na de zwangerschap komt bij veel vrouwen voor. Verandering in de hormonen bij het ontzwangeren zorgt voor een verstoring in de orde van de haarfollikels, waardoor het haar begint uit te vallen. Dit is eigenlijk een heel natuurlijk proces, aangezien tijdens de zwangerschap vrouwen vaak een vollere bos haar krijgen en minder haarverlies dan gewoonlijk hebben.

Haaruitval na de bevalling begint na ongeveer drie tot zes maanden. Dit kan ineens van de één op de andere dag beginnen. Tijdens het wassen of borstelen verlies je meer haren dan je normaal gesproken gewend bent. In principe valt nu het haar uit dat in de voorbije maanden niet is uitgevallen. Het haar maakt een inhaalslag, het is dus niet te voorkomen.
Wanneer er geen kale plekken ontstaan, is het verstandig gewoon geduldig te zijn en te wachten tot het haarverlies vanzelf afneemt.